Kary umowne z perspektywy wykonawcy – raport JDP

Wykonawcy negatywnie oceniają aktualną praktykę zamawiających publicznych w zakresie zastrzegania i egzekwowania kar umownych.

„Blisko 80% respondentów wskazało, że na etapie kalkulowania ceny oferty bierze pod uwagę wysokość kar umownych przewidzianych przez zamawiającego wobec wykonawcy i katalog przyczyn, za które naliczane są kary”.

Kancelaria JDP wraz z 5 wiodącymi izbami gospodarczymi zrzeszającymi firmy działające na rynku infrastruktury przygotowała raport „Kary umowne w inwestycjach infrastrukturalnych realizowanych w reżimie zamówień publicznych”. Raport został opracowany na podstawie ankiet przeprowadzonych wśród ponad 100 firm będących wykonawcami, dostawcami i usługodawcami realizującymi umowy dla zamawiających publicznych na rynku infrastruktury i budownictwa.

Celem powstałego raportu jest przede wszystkim zdefiniowanie kluczowych problemów związanych z zastrzeganiem, naliczaniem i dochodzeniem kar umownych, z którymi boryka się rynek wykonawców. Raport obejmuje sektor kolejowy, drogowy, energetyczny, gazowy oraz inwestycje przemysłowe– komentuje inicjator powstania raportu, prof. Przemysław Drapała, partner w kancelarii JDP.

Zebrane od wykonawców dane zostały poddane ocenie z uwzględnieniem także naszych doświadczeń wynikających z ponad 15 lat praktyki prowadzania spraw dotyczących obrony wykonawców przed karami umownymi naliczanymi przez zamawiających publicznych – dodaje prof. Przemysław Drapała.

Raport powstał w ścisłej współpracy z wiodącymi izbami gospodarczymi: Polskim Związkiem Pracodawców Budownictwa, Ogólnopolską Izbą Gospodarczą Drogownictwa, Izbą Gospodarczą Transportu Lądowego, Izbą Gospodarczą Gazownictwa oraz Izbą Gospodarczą Energetyki i Ochrony Środowiska.

„Prawie 50% respondentów wskazało na stosowane w praktyce umowy, w których zamawiający publiczni nie są zobowiązani do zapłaty żadnych kar umownych nawet w razie niewykonania podstawowych obowiązków kontraktowych lub odstąpienia od umowy z ich winy”.

Raport obejmuje m.in. zagadnienie wysokości i adekwatności stosowanych kar do możliwych naruszeń po stronie wykonawców, problem górnych limitów kar umownych oraz możliwych kumulacji kar wobec wykonawców, tematykę wpływu zastrzeganych kar na wysokość ofert wykonawców, a także praktyki zamawiających publicznych w zakresie zawierania ugód dotyczących naliczonych kar umownych.

Na przestrzeni ostatnich 10 lat zauważalnie wzrosła świadomość kontraktowa po stronie zamawiających publicznych. Po stronie zamawiających powstały wyspecjalizowane komórki powołane do nadzoru nad kon­traktami, czy też wdrożono narzędzia informatyczne wspomagające proces nadzoru. To wszystko wpłynęło na wzrost częstotliwości karania wykonawców przez zamawiających za nienależyte wykonywanie umów – komentuje Izba Gospodarcza Gazownictwa.

W ocenie autorów raportu, wynikające z niego dane i wnioski pozwalają na sformułowanie propozycji działań naprawczych.

Zasadne jest stworzenie kodeksu dobrych praktyk w zakresie stosowania kar umownych w zamówieniach publicznych (z podziałem na branże i sektory). Wypracowanie takiego dokumentu powinno nastąpić w ramach dialogu między zamawiającymi a wykonawcami uwzględniającego godne ochrony interesy każdej ze stron oraz efektywność wykonywania zamówień publicznych – wskazuje prof. Przemysław Drapała.

POBIERZ RAPORT