W drugim dniu Targów tj. 20 kwietnia 2023r. odbyły się Warsztaty Techniczne „Dekarbonizacja w Gazownictwie”. Odbiorcami referatów i dyskusji byli przedstawiciele firm gazowniczych oraz wystawców jak również uczestnicy 17 i 18 grupy MBA.
Jako pierwszy referat wygłosił przewodniczący Komitetu Standardu Technicznego IGG dr Grzegorz Rosłonek. Prezentacja dotyczyła standaryzacji i normalizacji technicznej w gazownictwie w perspektywie transformacji energetycznej.
Autor przybliżył pojęcia standaryzacji i normalizacji oraz proces powstawania dokumentów normalizacyjnych, wskazał, że proces standaryzacji rozpoczął się w pierwszej połowie XIX wieku wraz z początkiem rewolucji przemysłowej. Podkreślił nowe wyzwania dla gazownictwa oraz samego KST, wg autora są to efektywność energetyczna, zazielenienie gazu ziemnego rozwiązania informatyczne, ograniczanie emisji gazów cieplarnianych oraz infrastruktura – ale nie tylko liniowa.
Autor przywołał także zobowiązanie Komisji Wniosków i Uchwał Kongresu Gazowniczego 2022, polegające na inicjowaniu prac standaryzacyjnych wpisujących się w nowe trendy i nowe technologie w gazownictwie oraz podkreślił, że KST IGG wpisuje się w realizację tych zobowiązań.
Kolejnym prelegentem był prof. dr hab. inż. Stanisław Nagy z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie , który przedstawił prezentację dotyczącą technologii CCUS. Autor wskazał, że zgodnie z porozumieniem Paryskim do 2050 roku powinno nastąpić zmniejszenie emisji CO2 i osiągnięcie neutralności klimatycznej, a wg autora nie da się przeprowadzić transformacji energetycznej bez gazu ziemnego. W długotrwałym procesie ograniczania emisji CO2 konieczne jest zastosowanie technologii jego wychwytywania.
Autor zaznaczył, że UE odpowiada za 10% światowej emisji CO2 a Polska za mniej niż 1%.
W wystąpieniu autor wskazał cykl Allama-Fetvedta, który oferuje czyste i ekonomiczne wykorzystanie energii węglowodorów w procesie. Cykl ten stanowi „bezemisyjne” uzupełnienie odnawialnych źródeł energii, które może zapewnić zaspokojenie zapotrzebowania na energię w warunkach, w których odnawialne źródła energii nie mogą osiągnąć maksymalnej wydajności (brak słońca lub wiatru).
Autor wskazał, że instalacja demonstracyjna cyklu powstała w La Porta w Teksasie w 2016r.
Kolejną prezentację dotyczącą rurociągowego transportu CO2 przedstawił prof. Maciej Chaczykowski oraz prof. Andrzej Osiadacz z Politechniki Warszawskiej. Autorzy zwrócili uwagę, że lądowe zatłaczanie CO2 jest tańsze od morskiego, ale rzadziej stosowane. Oszacowano, że na potrzeby transportu CO2 potrzeba w Europie ponad 95 000 km rurociągów.
Wg autorów technologia CCS jest gotowa do wdrożeń w energetyce i procesach przemysłowych, w tym niskoemisyjnej produkcji wodoru w procesie reformingu parowego gazu ziemnego, z wykorzystaniem wspólnych sieci rurociągowego transportu CO2 i podziemnych magazynów na skalę przemysłową. CCS umożliwia również wychwytywanie i usuwanie CO2 z atmosfery.
Technologie CCU mogą być stosowane w wielu nowych produktach lub procesach przemysłowych i będą wymagały przeprowadzenia pełnej analizy cyklu życia (LCA) w celu określenia ich potencjału w zakresie łagodzenia skutków zmian klimatu.
Prof. dr hab. inż. Waldemar Kamrat z Politechniki Gdańskiej przedstawił prezentację dotyczącą kierunków i perspektyw rozwoju technologii kogeneracyjnych. Wg oceny autora rola gazu ziemnego w transformacji energetycznej będzie znacząca nawet po 2040 r. ze szczególnym uwzględnieniem ciepłownictwa, w którym obecnie dominującym paliwem jest węgiel. Autor wskazał przykładowe układy wytwarzania energii i podkreślił, że wybór odpowiedniej technologii powinien być zależny od zapotrzebowania na ciepło, a układy kogeneracyjne są znane już od 1927 r.
Autor podkreślił, że dodatkowo (oprócz badania opłacalności ekonomicznej modernizacji, polegającej na zastąpieniu kotłów węglowych układami kogeneracyjnymi) należy również dokonać oceny takiego przedsięwzięcia pod kątem efektywności energetycznej.
Wskazał również , że w celu określenia skali jej poprawy, oblicza się następujące parametry i wskaźniki energetyczne, takie jak : zmiana względna sprawności energetycznej i oszczędności w zużyciu energii chemicznej dla ciepłowni węglowej i ciepłowni zmodernizowanej w oparciu o układ kogeneracyjny.
Pan Jacek Skotnicki Dyrektor ds. sprzedaży z Plasson Polska przedstawił referat dotyczący nowego innowacyjnego produktu kształtek do budowy przyłączy gazowych G-Plass. Prelegent zaznaczył, że dzięki zastosowaniu kształtek bez konieczności użycia zgrzewarek elektrooporowych, znacząco skraca się czas budowy przyłączy gazowych. Autor poruszył również temat ogólnych warunków montażu kształtek. Zaznaczył, że kształtki te mogą być stosowane przy minimalnej temperaturze zewnętrznej wynoszącej minus 10°C. Oferowane kształtki posiadają certyfikację DVGW oraz dopuszczenie do stosowania wydane przez Urząd Dozoru Technicznego.
Prof. dr hab. inż. Jerzy Kaleta z Politechniki Wrocławskiej przedstawił prezentację dotyczącą E-paliw, jako ważnego trendu w wykorzystaniu zielonego wodoru. Autorzy (współautorem jest dr inż. Paweł Gąsior) wskazali, że e-paliwa dzielą się na 2 kategorie – te z budulcem węglowym, np. e-kerozyna, e-metanol i e-diesel, oraz te bez węgla – np. zielony wodór oraz e-amoniak. Prof. Kaleta przedstawił instalacje testowe produkcji e-paliw, które powstają na całym świecie – w Szwajcarii, Norwegii, Szwecji, Danii, Francji, Arabii Saudyjskiej, Chile, Niemczech i Islandii, wymienił także pilotowe instalacje do wytwarzania paliwa lotniczego z wody morskiej. Te ostatnie zostały już uruchomione i „skalowane” do potrzeb lotniskowców.
Autor podał także polskie zamierzenia w zakresie syntetycznych paliw i surowców – strategia grupy Orlen zakłada wytwarzanie takich paliw w ilości 70 kiloton rocznie.
Pani Magdalena Swat z Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie przedstawiła prezentacje (której współautorami są P.Szewczyk, R.Wojtowicz, P.Kułaga i J.Jaworski) dotyczącą certyfikacji wyrobów i urządzeń dedykowanych gospodarce wodorowej. Autorzy przedstawili zagadnienie certyfikacji i rolę INiG w tym procesie. Uwzględniono dwa obszary stosowania wodoru – jako dodatku do paliw gazowych lub czystego wodoru do celów energetycznych oraz jako wodoru klasy automotive.
INiG PIB jako jednostka notyfikowana proponuje prowadzenie regulowanej oceny zgodności urządzeń spalających paliwa gazowe oraz przyrządów pomiarowych dedykowanych gospodarce wodorowej w oparciu o opracowane do tego celu Kryteria Oceny. W przypadku natomiast wyrobów do budowy sieci i instalacji gazowych dedykowanych gospodarce wodorowej, wobec braku możliwości prowadzenia regulowanej oceny, INiG-PIB opracował projekt dobrowolnego programu certyfikacji PCW-17 wraz z Kryteriami Oceny dla wybranych grup wyrobów.
Prezentacja, przedstawiona przez dr inż. Jacka Magierę z Politechniki Krakowskiej dotyczyła modelowania informacji o obiekcie budowlanym BIM (Building Information Modelling) dla gazownictwa.
Autor wymienił m.in. różne obszary w sektorach wydobywczym, dystrybucji i wykonawczym, w których możliwe i korzystne jest zastosowanie modelowania informacji o obiekcie budowlanym. Określił BIM jako „bramę wejściową” do transformacji cyfrowej. W gazownictwie podstawową kwestią jest zdaniem autora standaryzacja danych co umożliwi stosowanie BIM i podjęcie próby tej standaryzacji jest konieczne.
Pan Janusz Starościk, prezes Zarządu SPIUG przedstawił referat dotyczący nowych perspektyw wykorzystania kotłów gazowych w ogrzewnictwie. Te perspektywy, w związku ze stanowiskiem Parlamentu Europejskiego w sprawie zakazu stosowania systemów ogrzewania paliwami kopalnymi w nowych budynkach poddawanych gruntownej modernizacji, to wstęp do dekarbonizacji gazu ziemnego przez stosowania zielonych gazów oraz hybrydowych instalacji grzewczych.
Autor omówił hybrydowe układy grzewcze jako bezpieczny kompromis w transformacji ogrzewnictwa oraz podał przykładowe kombinacje takich układów.
Wskazał, że jeżeli projektowana dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków zostanie przyjęta do końca 2023 r., oznaczałoby to, że państwa członkowskie miałyby czas do końca 2025 r. na wdrożenie tych przepisów.
Ostatnią prezentację wygłosił pan Robert Drzewiecki prezes Zarządu Prometheus S.A. dotyczyła ona Dronów Prometheus H2 w kontekście bezpieczeństwa Infrastruktury Krytycznej. Autor wspomniał, że znaczenie technologii bezzałogowych statków powietrznych (BSP), znacząco rośnie. Autor wskazał, że spółka Prometheus zademonstrowała, w trakcie realizacji projektu z PGNiG Grupa Orlen, możliwości wykorzystania dronów H2 w sektorze infrastruktury gazowej, a w szczególności w zakresie detekcji emisji metanu. Zastosowanie technologii hybrydowej w dronach H2 zwiększa zasięg do 200 km, oraz czas lotu wynoszący do 5 godzin. Wyposażenie dronów w zależności od potrzeb to: termowizja, lidar, kamera fotogrametryczna, multispektralna oraz detektor metanu lub inne wymagane przez użytkownika.
Linki do stron z relacjami uczestników Targów EXPO- GAS.
EXPO-GAS - XII Targi Techniki Gazowniczej EXPO-GAS ‹ Targi Kielce S.A.
PSG na targach EXPO-GAS 2023 (wnp.pl)
W Kielce trwają Targi Techniki Gazowniczej EXPO-GAS. Zobacz zdjęcia | Echo Dnia Świętokrzyskie
Branża gazownicza spotka się w Kielcach. Targi otwarte dla zwiedzających (radiokielce.pl)
PSG – gotowi na biometan - rp.pl
https://www.youtube.com/watch?v=XIODdKosV9g
